Change viewing parameters
Switch to Russian version
Select another database

Turkic etymology :

Search within this database
Total of 2017 records 101 page

Pages: 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Back: 1 20
Forward: 1 20 50
\data\alt\turcet
Proto-Turkic: *düŋür
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: a relative by marriage
Russian meaning: 1 сват, сваха, посредник при сватовстве 2 свойственник
Old Turkic: tüŋür 2 (OUygh.)
Karakhanid: tüŋür 2 (MK)
Turkish: dünür 1, dial. dünüš 'родители новобрачных'
Yakut: tüŋür 2
Gagauz: dünür 'сватовство'
Comments: EDT 523, Рясянен 1955, 172. Yak. > Evk., Evn. tuŋur 2 (ТМС 2, 217).
Proto-Turkic: *düŕ
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: even, level
Russian meaning: 1 ровный 2 упорядочивать
Old Turkic: tüz (Orkh., OUygh.) 1, tüz- (OUygh.) 2
Karakhanid: tüz 1, tüz- 2 (MK, KB)
Turkish: düz 1, düz- 2
Tatar: töz 1, töz- 2
Middle Turkic: tüz 1 (MA), tüz- 2 (Sangl.)
Uzbek: tuz- 2
Uighur: tüz- 2
Sary-Yughur: tüz 1, tüz- 2
Azerbaidzhan: düz 1, düz- 2
Turkmen: düz 1, düz- 2
Khakassian: tüs 1, tüz-e-t- 2
Shor: tüs 1, tüz-e-t- 2
Oyrat: tüs 1, tüze- 2
Chuvash: türǝ, törǝ (NW) 1
Tofalar: düs
Kirghiz: tüz 1
Kazakh: tüz-e- 2
Noghai: tüz- 2
Bashkir: töδö- 2
Balkar: tüz 1, tüz-e-t- 2
Gagauz: düz 1, düz- 2
Karaim: tüz, tiz 1, tüz-, tüzü- 2
Karakalpak: düz 1, düz-, düze-, tüze- 2
Salar: tüz, tiz 1
Kumyk: tüz 1
Comments: See ЭСТЯ 3, 309-312, VEWT 508, EDT 571, 572. The word is interacting with *diŕ- 'to string, thread' (v. sub *či̯úŕu).
Proto-Turkic: *dür
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: 1 sort, kind, shape 2 various
Russian meaning: 1 вид, форма, порода 2 разнообразный
Old Turkic: törlüg 1 (Orkh., OUygh.)
Karakhanid: törlüg 1 (MK, KB)
Turkish: türlü 1, 2
Tatar: türli 2
Middle Turkic: törlüg 1 (Sangl.)
Uzbek: turli 2
Azerbaidzhan: dürlü (dial.) 2
Turkmen: dürli 2
Chuvash: tǝʷrlǝʷ 2
Kirghiz: tür 1
Kazakh: türli 2, tür 1
Noghai: türli 2
Bashkir: törlö 2
Balkar: türlü 2
Gagauz: türlü 1, 2
Karaim: türlü 2
Karakalpak: türli 2
Kumyk: türlü 2
Comments: EDT 546-547, ЭСТЯ 3, 327-328 (loan of forms like Kaz. tür < Mong. düri is hardly acceptable, despite EDT ibid.).
Proto-Turkic: *dǖĺ (/*dǖl)
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: dream
Russian meaning: сон
Old Turkic: tül; tüše- 'to dream' (OUygh.)
Karakhanid: tüš; tüše- 'to dream' (MK)
Turkish: düš, dial. tüš
Tatar: tü̆š
Middle Turkic: tüš (Бор. Бад., Abush., Pav. C.)
Uzbek: duš
Uighur: tüš, čüš
Azerbaidzhan: tüš (dial.)
Turkmen: dǖš
Khakassian: tüs
Shor: tüš
Oyrat: tüš
Chuvash: tǝʷlǝʷk
Yakut: tǖl; tühē- 'to dream'
Dolgan: tǖl; tühē- 'to dream'
Tuva: düš
Tofalar: düš
Kirghiz: tüš
Kazakh: tüs
Noghai: tüs
Bashkir: tü̆š
Balkar: tüš
Gagauz: düš
Karaim: tüš
Karakalpak: tüs
Salar: tel
Kumyk: tüš
Comments: VEWT 507, TMN 3, 211, EDT 559, 561, 490, ЭСТЯ 3, 323-324, Stachowski 234, 236. See also Róna-Tas 1972 on Old Uyghur tülek 'supernatural power'.
Proto-Turkic: *dǖp
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: bottom; root
Russian meaning: дно; основание; корень
Old Turkic: tüp (tüb) (OUygh.)
Karakhanid: tüp (tüb) (MK)
Turkish: dip
Tatar: tü̆p
Middle Turkic: tüb (Pav. C.), tüp (Abush.)
Uzbek: tub
Uighur: tüp
Sary-Yughur: tüp, top
Azerbaidzhan: dib
Turkmen: dǖp
Khakassian: tüp
Shor: tüp
Oyrat: tüp
Chuvash: tǝp
Yakut: tügex (?)
Dolgan: tügek (?)
Tuva: düp
Tofalar: düp
Kirghiz: tüp
Kazakh: tüp
Noghai: tüp
Bashkir: tü̆p
Gagauz: dip
Karaim: tüp
Karakalpak: tüp
Kumyk: tub
Comments: EDT 434-435, VEWT 505, ЭСТЯ 3, 317-319, TMN 2, 652-654 ( > Mong. tüb, töb), Лексика 108-109, Stachowski 234.
Proto-Turkic: *dǖr-
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: to fold, roll together
Russian meaning: скручивать, засучивать
Old Turkic: tür- (OUygh.)
Karakhanid: tür- (MK)
Turkish: dür-
Tatar: tör-
Middle Turkic: tür- (MA, Pav. C.)
Uzbek: turmak-la-
Uighur: tü(r)-
Azerbaidzhan: dürmäk 'бутерброд в виде трубочки'
Turkmen: düjr-
Khakassian: tür-
Shor: türgek 'клубок'
Oyrat: tür-
Yakut: tǖr-
Tuva: dür-
Tofalar: dür-
Kirghiz: tür-
Kazakh: tür-
Noghai: tür-
Bashkir: tör-
Gagauz: dür-
Karakalpak: tür-
Salar: tür-
Comments: VEWT 506, EDT 530-531, ЭСТЯ 3, 319-320. Turk. > Hung. tűr- 'to tuck', see Gombocz 1912.
Proto-Turkic: *dǖtük
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: pipe
Russian meaning: трубка, флейта
Karakhanid: tütek 'a spout of an ewer' (MK), düdük 'reed pipe, flute' (IM)
Turkish: düdük
Middle Turkic: (OKypch.) düdük (AH)
Uzbek: tutak
Azerbaidzhan: düdük
Turkmen: tüjdük
Kirghiz: tütük
Kazakh: tütik
Noghai: düdik
Gagauz: düdük
Karakalpak: tüte
Salar: tütülüx (ССЯ)
Kumyk: düdük
Comments: VEWT 507, EDT 455.
Proto-Turkic: *eb
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: house
Russian meaning: дом
Old Turkic: eb (Orkh.), ev (OUygh.)
Karakhanid: ev (MK), öv (KB)
Turkish: ev
Tatar: öj
Middle Turkic: öj (Pav. C., Бор. Бад.)
Uzbek: uj
Uighur: öj
Sary-Yughur:
Azerbaidzhan: ev
Turkmen: öj
Khakassian: ib
Shor: em, (Kond.) üj
Oyrat: üj
Halaj: hä̇v
Chuvash: av-la-n- 'to marry'
Tuva: ög
Tofalar: öɣ
Kirghiz: üj
Kazakh: üj
Noghai: üj
Bashkir: üj
Balkar: üj
Gagauz: jev
Karaim: üj
Karakalpak: üj
Kumyk: üj
Comments: VEWT 34, EDT 3-4, ЭСТЯ 1, 287-288, 513-514, Егоров 21, Лексика 500. The word for 'woman' in some languages goes back to PT *eb-či ("housewife"), see EDT 6; borrowed in Mong. as ebsi 'female of a big bear', see Clark 1980, 43).
Proto-Turkic: *ebin
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: grain, seed
Russian meaning: зерно, семя
Old Turkic: evin (OUygh.)
Karakhanid: evin (MK, KB)
Turkish: Osm. evin, Anat. efin
Middle Turkic: evin (Qutb)
Oyrat: ebin
Chuvash: avъn śap- 'to flail', avъn karti 'cornfloor' > Mari (Low) avǝn, Mari (High) ɛn.
Comments: VEWT 34, EDT 12, Мудрак Дисс. 82.
Proto-Turkic: *ebir-
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: to turn
Russian meaning: поворачивать
Old Turkic: ebir- (Orkh.), evir- (OUygh.)
Karakhanid: evür- (MK)
Turkish: evir-
Middle Turkic: evir-, iber- (Abush., Pav. C.)
Uzbek: öwür- (dial.)
Turkmen: öwür-
Khakassian: ibĭr-
Shor: ebir-
Oyrat: ebir-
Chuvash: avъr-
Kazakh: üjĭr-
Bashkir: äwir-
Comments: EDT 14, VEWT 34, ЭСТЯ 1, 498-500, Егоров 20.
Proto-Turkic: *ebi-s-
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: to winnow, blow
Russian meaning: веять
Karakhanid: evüs- (MK)
Turkish: evis-
Azerbaidzhan: äs-
Turkmen: övüs-, ös-
Halaj: häp(i)s-, häs-
Chuvash: avъs-
Comments: EDT 15, VEWT 49, ЭСТЯ 1, 553-554. The form es-, attested already in MK (see EDT 240, ЭСТЯ ibid.) is possibly a contraction of *ebs-.
Proto-Turkic: *ebren
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: snake
Russian meaning: змея
Turkish: (Osm.) evren 'dragon', cf. mod. 'heaven vault' ( < `snake-rainbow' ?)
Middle Turkic: MKypch. ewren 'adder' (Houts.)
Chuvash: vǝʷre śǝlen 'dragon' (lit. 'hot snake'), vereni (Bulg.)
Gagauz: ievrem 'fiery snake'
Comments: EDT 14.
Proto-Turkic: *Ebür(d)ek
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: duck
Russian meaning: утка
Old Turkic: ödirek (OUygh.)
Karakhanid: (MK) ördek
Turkish: ördek
Tatar: ürdɛk
Middle Turkic: evrek, evek (Qutb)
Uzbek: ọrdak
Uighur: ö(r)däk
Sary-Yughur: jürdek
Azerbaidzhan: ördäk
Turkmen: ȫrdek
Khakassian: örtek
Shor: örtek
Oyrat: örtök
Halaj: irdäk
Yakut: ördükēn 'утка-чиранка'
Tuva: ödürek, edirek
Tofalar: ödrek
Kirghiz: ördök
Kazakh: üjrek
Bashkir: üjräk
Gagauz: jördek
Karaim: ördek, erdek
Karakalpak: üjrek, ördek
Kumyk: ördek dial.
Comments: EDT 205, ЭСТЯ 1, 547-548, TMN 2, 31, Лексика 172.
Proto-Turkic: *ed-
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: to tan (leather)
Russian meaning: дубить (шкуру)
Azerbaidzhan: ejmä 'leather bag with clabber'
Turkmen: ej-
Chuvash: ir-źǝ 'skinner'
Yakut: etirik `skin scraper'
Comments: ЭСТЯ 1, 236-237, 335-336, Мудрак Дисс. 171, Лексика 377.
Proto-Turkic: *Eder-
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: to follow
Russian meaning: следовать
Old Turkic: eder- (Orkh., OUygh.)
Karakhanid: eδer- (MK)
Tatar: ijär-
Uzbek: ejär- (dial.)
Sary-Yughur: ezer-
Turkmen: ejer-
Khakassian: izert-
Chuvash: jer-
Tuva: eder-
Kazakh: ijer-
Bashkir: ĭjär-
Kumyk: ijer-
Comments: EDT 67, VEWT 36, ЭСТЯ 1, 242-245, Егоров 61-62.
Proto-Turkic: *Edi
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: host
Russian meaning: хозяин
Old Turkic: edi (idi) (OUygh.)
Karakhanid: iδi (MK)
Turkish: ije, ɨs, is
Tatar: ijä
Middle Turkic: eje (Бор. Бад., Abush.), ije (Pav. C.)
Uzbek: äjä (dial.)
Sary-Yughur: ise
Azerbaidzhan: jijä
Turkmen: eje
Khakassian: ē
Shor: ē
Oyrat: ē
Yakut: ičči
Dolgan: ičči
Tuva: ē ( < Oyr. or Khak.)
Kirghiz: ē
Kazakh: ĭje
Noghai: ije
Bashkir: ĭjä
Balkar: ije
Karaim: ije, je
Karakalpak: ije
Kumyk: jeje
Comments: ЭСТЯ 1, 237-241, TMN 2, 176, EDT 41, Лексика 324-325, Stachowski 122. Some forms (Tur. ɨs, is, Yak. ičči etc.) go back to a suffixed *ede-si; the Khak. and Shor forms should be explained as a haplology of the same form.
Proto-Turkic: *ed, *ed-gü
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: 1 thing, goods 2 good, excellent 3 good action, benefit
Russian meaning: 1 вещь, добро, имущество 2 хороший, отличный 3 благодеяние
Old Turkic: ed 1 (OUygh.), edgü 2
Karakhanid: 1, eδgü 2 (MK, KB)
Turkish: iji 2
Tatar: ige, ijge
Turkmen: ejgi-lik 3
Yakut: ütüö 2
Dolgan: ötüö 2
Tuva: eki 2
Tofalar: e'kki 2
Kirghiz: ijgi-lig 3
Noghai: ijgi 1
Balkar: igi,izgi 1
Salar: ī 1
Comments: ЭСТЯ 1, 245-247, 248-249, 329-330, VEWT 35-36, EDT 33, 51, Stachowski 201. PT *ed-gü is derived from PT *ed 'thing, goods' (Лексика 326) ( > Mong. ed, MMong. (SH etc.) ed, see Щербак 1997, 113). Mong. edege- 'to feel better, recover' (Dag. edge-) is also possibly < Turkic.
Proto-Turkic: *ẹ̆dŋe-r
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: saddle
Russian meaning: седло
Karakhanid: eδer (MK)
Turkish: eyer
Tatar: ijɛr
Middle Turkic: ẹger
Uzbek: egar
Uighur: egǝ(r)
Sary-Yughur: ezer
Azerbaidzhan: jähär
Turkmen: ejer
Khakassian: izer
Shor: ezer
Oyrat: ēr
Chuvash: jǝner
Yakut: ɨŋɨ̄r
Dolgan: ɨŋɨ̄r
Tuva: ezer
Tofalar: e'zer (Рас. ФиЛ 183)
Kirghiz: ēr
Kazakh: er
Noghai: ijer
Bashkir: ejär
Balkar: ijer
Gagauz: jēr
Karaim: jer
Karakalpak: jer
Salar: eŋer (Kakuk)
Kumyk: er
Comments: EDT 63, VEWT 36, ЭСТЯ 1, 241-242, 658-659, Лексика 539, Stachowski 261. Reflexes of the cluster are complicated by borrowings: e.g. Tuva, Tof. is < Khak. Turk. *edŋer-čak 'pack saddle' > MMong. iŋɣirčaq, WMong. jaŋɣirčaq id. (TMN 2, 128-129, Щербак 1997, 164, Аникин 88).
Proto-Turkic: *eg-
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: to bend
Russian meaning: гнуть
Old Turkic: eg- (OUygh.)
Karakhanid: eg- (MK)
Turkmen: eg-
Halaj: äj-, äjri
Chuvash: av-, aj-
Yakut: iex-
Dolgan: iek-
Comments: EDT 99, VEWT 37, ЭСТЯ 1, 330-332, Егоров 19, Stachowski 122 (Yak. iex- < *eg-ik-).
Proto-Turkic: *eg-dü
Altaic etymology: Altaic etymology
Meaning: a curved knife
Russian meaning: кривой нож
Old Turkic: egdü (OUygh.)
Karakhanid: egdü (MK)
Turkish: egdi (dial.)
Turkmen: egdi
Chuvash: avdъ
Yakut: iät
Kirghiz: ijdi
Comments: EDT 102, VEWT 37. The semantics must have been secondarily influenced by *eg- 'to bend, curve'.
turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-jak,turcet-gagx,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-chv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-blkx,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-sal,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-azb,turcet-trm,turcet-chv,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-blkx,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-chv,turcet-jak,turcet-dolg,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-blkx,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-sal,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-chv,turcet-jak,turcet-dolg,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-jak,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-gagx,turcet-klpx,turcet-sal,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-krh,turcet-trk,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-azb,turcet-trm,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-gagx,turcet-klpx,turcet-sal,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-khal,turcet-chv,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-blkx,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-chg,turcet-alt,turcet-chv,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-chv,turcet-kaz,turcet-bas,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-krh,turcet-trk,turcet-azb,turcet-trm,turcet-khal,turcet-chv,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-trk,turcet-chg,turcet-chv,turcet-gagx,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-khal,turcet-jak,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-bas,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-azb,turcet-trm,turcet-chv,turcet-jak,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-tat,turcet-uzb,turcet-sjg,turcet-trm,turcet-hak,turcet-chv,turcet-tuv,turcet-kaz,turcet-bas,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-jak,turcet-dolg,turcet-tuv,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-blkx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-trm,turcet-jak,turcet-dolg,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-nogx,turcet-blkx,turcet-sal,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,turcet-chv,turcet-jak,turcet-dolg,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,turcet-nogx,turcet-bas,turcet-blkx,turcet-gagx,turcet-krmx,turcet-klpx,turcet-sal,turcet-qum,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trm,turcet-khal,turcet-chv,turcet-jak,turcet-dolg,turcet-reference,turcet-prnum,turcet-meaning,turcet-rusmean,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-trm,turcet-chv,turcet-jak,turcet-krg,turcet-reference,
Total of 2017 records 101 page

Pages: 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Back: 1 20
Forward: 1 20 50

Search within this database
Select another database

Total pages generatedPages generated by this script
12072116806929
Help
StarLing database serverPowered byCGI scripts
Copyright 1998-2003 by S. StarostinCopyright 1998-2003 by G. Bronnikov
Copyright 2005-2014 by Phil Krylov